Το κραχ του 1929 Αύριο η μαύρη επέτειος των 78 ετών
"Δεν θα υπάρξουν άλλα κραχ στην εποχή μας"
Δήλωση του Τζον Μέιναρντ Κέινς το 1927
Αγγλος οικονομολόγος 1883-1946
Της Μαρίας Μαθιοπούλου
Ο Dow Jones έχασε 12% τη Μαύρη Τρίτη 29 Οκτωβρίου και η αγορά 14 δισ. δολ. από την αξία της, φέρνοντας τις απώλειες της εβδομάδας σε 30 δισ. δολ., δέκα φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και πολλές φορές περισσότερα από όσα είχαν ξοδέψει οι ΗΠΑ στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο
Μετά το κραχ ο Dow Jones ανέκαμψε για λίγο στις αρχές του 1930, ξανακυλώντας στη συνέχεια στα χαμηλά του 1932. Η αγορά δεν επέστρεψε στα προ του 1929 επίπεδα πριν από τα τέλη του 1954 και στις 8 Ιουλίου 1932 βρισκόταν σε χαμηλότερο επίπεδο από το 1800
"Ο σοφέρ του πλούσιου βιομηχάνου τέντωνε το αυτί του να ακούσει τις ειδήσεις για τυχόν κινήσεις στη μετοχή της Bethlehem Steel. Ο υαλοκαθαριστής στο χρηματιστηριακό γραφείο έκανε διάλειμμα να μάθει πώς πήγαινε η αγορά και η πρώην ηθοποιός μετέτρεπε το διαμέρισμά της σε γραφείο πηγμένο από γραφήματα, οικονομικές αναφορές, διαγράμματα". Καθημερινές σκηνές στα μέσα του 1929, όπως τις περιέγραφε ο αρχισυντάκτης του περιοδικού "Harper's" Frederick Lewis Allen λίγο καιρό πριν το μεγάλο κραχ χτυπήσει την πόρτα του αμερικανικού χρηματιστηρίου, προκαλώντας κύματα πανικού στους ανυποψίαστους επενδυτές
Εβδομήντα οκτώ χρόνια συμπληρώνονται στις 29 Οκτωβρίου από το μεγάλο κραχ του 1929, μία από τις χειρότερες χρηματιστηριακές κρίσεις της αμερικανικής ιστορίας. Η Μαύρη Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 1929 έδωσε μια γεύση αυτού που θα ακολουθούσε τη Μαύρη Τρίτη 29 Οκτωβρίου, μιας κατάρρευσης που έχει σημαδέψει τη σύγχρονη χρηματιστηριακή ιστορία. Άλλωστε εκείνη η χρηματιστηριακή κρίση σηματοδότησε την έναρξη μιας περιόδου ευρύτατων και μακροχρόνιων συνεπειών για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και μέχρι σήμερα οι απόψεις οικονομολόγων και ιστορικών διίστανται όσον αφορά το ρόλο που έπαιξε το κραχ στη μεγάλη ύφεση που ακολούθησε.
Ενδεικτικό των διαστάσεων του κραχ ήταν πως, ενώ μετά τη μεγάλη κατάρρευση του Οκτωβρίου του 1987, τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση στην ιστορία της Wall Street, η αγορά χρειάστηκε λιγότερο από δύο χρόνια, για να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, μετά το 1929 ο Dow Jones δεν ξαναβρήκε το χαμένο μεγαλείο του παρά μόνο έπειτα από 25 χρόνια. Όποιος αγόρασε μετοχές στα μέσα του 1929 και τις κράτησε είδε το μεγαλύτερο σχεδόν μέρος της ενήλικής του ζωής να περνά προτού ρεφάρει.
Χιλιάδες είχαν κερδοσκοπήσει και κερδίσει χρήματα την περίοδο της χρηματιστηριακής άνθησης, χωρίς να έχουν την παραμικρή γνώση για τη φύση της εταιρείας όπου τοποθετούσαν τις περιουσίες τους. Μέχρι το 1920 οι αγορές ήταν ένα παιχνίδι για επαγγελματίες. Με το μπουμ του χρηματιστηρίου η βάση των ιδιοκτητών μετοχών διευρύνθηκε δραματικά. Έως το καλοκαίρι του 1929 περισσότεροι από 1.000.000 Αμερικανοί είχαν δανεισθεί για να αγοράσουν μετοχές.
ΤΟ ΧΟΜΠΙ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ
Το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1920 ήταν μια περίοδος εντυπωσιακής οικονομικής προόδου, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να δρέπουν τους καρπούς της μεταπολεμικής ανάκαμψης και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Μεταξύ 1919 και 1929 ο αριθμός των αυτοκινήτων στους αμερικανικούς δρόμους υπερτριπλασιάστηκε, οι πωλήσεις των ραδιοφώνων αυξήθηκαν από 60.000.000 δολ. το 1922 σε 843.000.000 δολ. επτά χρόνια αργότερα. Η ανάπτυξη φαινόταν να μη σχετίζεται με τη δημιουργία κάποιας φούσκας. Αντίθετα, μερίδα ιστορικών υποστήριζε πως οι βιομηχανίες βοηθούσαν η μία την άλλη να δημιουργήσουν αυθεντική οικονομική ανάπτυξη: οι πωλήσεις αυτοκινήτων ενίσχυαν τους παραγωγούς ελαστικών, τους κατασκευαστές οδών και τους εργαζόμενους στη μεταλλουργία. Όλα ήταν μια δημιουργική αλυσίδα. Την περίοδο του κραχ η Νέα Υόρκη είχε αναδειχθεί σε σημαντική χρηματοοικονομική μητρόπολη. Το χρηματιστήριό της ήταν το μεγαλύτερο του κόσμου. Η δεκαετία του '20 βρήκε την πόλη να ευημερεί και να διαθέτει ρευστό. Ο κόσμος είχε πειστεί πως η ανοδική πορεία της αγοράς θα διατηρούνταν. Από το 1921 έως το 1929 ο Dow Jones εκτινάχθηκε από τις 60 μονάδες στις 400. Από τη μια στιγμή στην άλλη δημιουργήθηκαν νέοι εκατομμυριούχοι. Η επένδυση στο χρηματιστήριο έγινε σύντομα το αγαπημένο χόμπι των Αμερικανών. Οι επενδυτές έβαζαν υποθήκη τα σπίτια τους ή επένδυαν τις αποταμιεύσεις μιας ζωής σε "καυτές" μετοχές. Για τον μέσο επενδυτή οι μετοχές ήταν σίγουρο χαρτί. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι που μελετούσαν τα θεμελιώδη μεγέθη των εταιρειών όπου επένδυαν και ακόμη λιγότεροι εκείνοι που περίμεναν ένα κραχ.
Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ
Μετά από μια ξέφρενη πενταετία που ο Dow Jones πενταπλασίασε την αξία του, ο δείκτης έφτασε στις 381,17 μονάδες στις 3 Σεπτεμβρίου 1929. Μετά από αυτό και για ένα μήνα η αγορά άρχισε να πέφτει, χάνοντας περίπου το 17% της αξίας της. Στη συνέχεια οι τιμές κάλυψαν περισσότερο από το ήμισυ του χαμένου εδάφους, για να συνεχίσουν την καθοδική πορεία τους αμέσως μετά. Η πτώση επιταχύνθηκε φτάνοντας στη Μαύρη Πέμπτη 24 Οκτωβρίου. Ο αριθμός ρεκόρ των 12.900.000 μετοχών άλλαξε χέρια εκείνη την ημέρα. Η ευφορία και τα κέρδη της bull market κατέρρευσαν στις 24 Οκτωβρίου 1929, όταν οι τιμές των μετοχών στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης άρχισαν να πέφτουν με άνευ προηγουμένου ρυθμό και συνέχισαν για έναν ολόκληρο μήνα. Τις ημέρες που οδήγησαν στην Μαύρη Πέμπτη η αγορά ήταν ασταθής. Περίοδοι πωλήσεων πανικού και υψηλών συναλλαγών διαδέχονταν σύντομες περιόδους υψηλότερων τιμών και ανάκαμψης. Την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου τραπεζίτες της Wall Street συναντήθηκαν να βρουν μια λύση για να αντιμετωπισθεί ο πανικός και το χάος που είχε δημιουργηθεί. Στη συνάντηση συμμετείχαν ο Thomas W. Lamont, επικεφαλής της Morgan Bank, ο Albert Wiggin, επικεφαλής της Chase National Bank, και ο Charles E. Mitchell, πρόεδρος της National City Bank. Επέλεξαν τον Richard Whitney, αντιπρόεδρο του χρηματιστηρίου, για να τους εκπροσωπήσει. Έχοντας τη στήριξη των οικονομικών παραγόντων ο Whitney έδωσε εντολή για την αγορά ενός μεγάλου πακέτου μετοχών στην US Steel σε τιμή πολύ πάνω από την τρέχουσα. Μπροστά στους έκπληκτους χρηματιστές ο Whitney έδωσε παρόμοιες εντολές και για άλλες blue chip μετοχές. Η τακτική ήταν παρόμοια με εκείνη που είχε δώσει τέλος στον πανικό του 1907. Το 1929 όμως το κόλπο έπιασε μόνο προσωρινά. Το Σαββατοκύριακο τα γεγονότα δραματοποιήθηκαν ιδιαίτερα από τις εφημερίδες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου ακόμη περισσότεροι επενδυτές αποφάσισαν να βγουν από την αγορά και ο πανικός συνεχίστηκε με πτώση 13% του Dow Jones εκείνη την ημέρα. Την επόμενη ημέρα, τη Μαύρη Τρίτη 29 Οκτωβρίου, 16.400.000 μετοχές άλλαξαν χέρια, αριθμός που έσπασε το ρεκόρ που είχε σημειωθεί πριν από πέντε ημέρες και καταρρίφθηκε μόλις το 1969.
Μέλη της οικογένειας Ρόκφελερ και άλλοι οικονομικοί παράγοντες άρχισαν να αγοράζουν μεγάλα πακέτα μετοχών, για να δείξουν στο επενδυτικό κοινό ότι είχαν πίστη στην αγορά, όμως οι προσπάθειές τους δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την πτώση. Ο Dow Jones έχασε 12% εκείνη την ημέρα και η αγορά 14 δισ. δολ. από την αξία της, φέρνοντας τις απώλειες της εβδομάδας σε 30 δισ. δολ., δέκα φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και πολλές φορές περισσότερα από όσα είχαν ξοδέψει οι ΗΠΑ στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΕΣ
Εκτός από τους μικροεπενδυτές και οι τράπεζες είχαν εκτεθεί σημαντικά στο χρηματιστήριο. Όταν οι μετοχές ήταν άχρηστα χαρτιά, τα χρήματα των καταθετών τους είχαν γίνει καπνός. Μαζικές αναλήψεις καταθέσεων έφεραν πανικό, τράπεζες κατέρρευσαν, χρηματιστηριακοί οίκοι πτώχευσαν, άνθρωποι άρχισαν να πέφτουν από τα κτίρια. Εκτιμάται ότι περίπου 140 δισ. δολ. καταθέσεων εξατμίστηκαν και 10.000 τράπεζες έβαλαν λουκέτο.
Πάντως όσοι εμφανίστηκαν προνοητικοί κατάφεραν να κερδίσουν. Μία από τις ιστορίες αυτού του τύπου ήταν εκείνη του πατέρα του John F. Kennedy, Joseph Kennedy, ο οποίος πούλησε πριν από το κραχ και έβγαλε εκατομμύρια, καθώς άκουσε τυχαία νεαρούς λούστρους στο δρόμο να σχεδιάζουν πώς θα κερδοσκοπήσουν στην αγορά, εικόνα ενδεικτική της ελαφρότητας που περικύκλωνε το χρηματιστήριο.
Μετά το κραχ ο Dow Jones ανέκαμψε για λίγο στις αρχές του 1930, ξανακυλώντας στη συνέχεια στα χαμηλά του 1932. Η αγορά δεν επέστρεψε στα προ του 1929 επίπεδα πριν από τα τέλη του 1954 και στις 8 Ιουλίου 1932 βρισκόταν σε χαμηλότερο επίπεδο από το 1800.
Στη μεγάλη ύφεση που ακολούθησε το κραχ η φτώχεια έγινε καθημερινότητα. Πρώην εκατομμυριούχοι επιχειρηματίες κατέληξαν να πουλάνε μήλα και μολύβια στις γωνίες των δρόμων και το ένα τρίτο των Αμερικανών βρέθηκε κάτω από το όριο της φτώχειας.
Το κραχ της Wall Street είχε τεράστιο αντίκτυπο στην αμερικανική οικονομία και παραμένει μέχρι σήμερα πηγή έντονης ακαδημαϊκής συζήτησης για τις συνέπειές του. Το βασικό ερώτημα είναι αν το κραχ προκάλεσε την ύφεση που ακολούθησε ή αν ήταν απλώς ένα σύμπτωμα της οικονομικής φούσκας που είχε δημιουργηθεί από την πιστωτική μανία.
Κρίσεις
Αλλα κραχ
που άφησαν εποχή
1. Η "φούσκα" των μετοχών υψηλής τεχνολογίας
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 οι μετοχές των εταιρειών του Ίντερνετ γίνονταν ανάρπαστες και ας μην ήταν καν κερδοφόρες οι περισσότερες από αυτές. Το αποκορύφωμα ήταν η εξαγορά μαμούθ, ύψους 200 δισ. δολ., του ομίλου Time Warner τον Ιανουάριο του 2000 από την America On Line. Το όνειρο δεν άργησε να μετατραπεί σε εφιάλτη: Μέχρι τον Οκτώβριο του 2002 ο δείκτης μετοχών υψηλής τεχνολογίας Nasdaq είχε χάσει το 78% της αξίας του. Οι παράπλευρες απώλειες ήταν τεράστιες, καθώς η αμερικανική οικονομία πέρασε σε ύφεση και οι επενδύσεις πάγωσαν. Η χαριστική βολή ήρθε με τα χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
2. Η Μαύρη Δευτέρα του 1987
Το αμερικανικό χρηματιστήριο υπέστη τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση της ιστορίας του εν καιρώ ειρήνης στις 19 Οκτωβρίου 1987, ημέρα Δευτέρα. Ο δείκτης Dow Jones έχασε το 22% της αξίας του μέσα σε λίγες ώρες, δίνοντας το έναυσμα για μαζικό ξεπούλημα μετοχών στην Ευρώπη και την Ιαπωνία. Τα αίτια της κρίσης πολλά. Οι φήμες για συνεχή κρούσματα εσωτερικής πληροφόρησης, οι ριψοκίνδυνες εξαγορές, η επιβράδυνση της οικονομίας των ΗΠΑ και η καταβαράθρωση του δολαρίου ήταν τα κυριότερα. Οι φόβοι πολλαπλασιάστηκαν μετά την απόφαση της Γερμανίας να αυξήσει τα επιτόκια, η οποία συνοδεύτηκε από την περαιτέρω ενίσχυση του μάρκου έναντι του δολαρίου. Ο κίνδυνος χρεοκοπίας μεγάλων αμερικανικών τραπεζών ήταν πλέον ορατός, με αποτέλεσμα η Fed και άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες να ρίξουν δραστικά τα επιτόκια. Παρότι το κραχ είχε μικρή διάρκεια, η κρίση εκείνη απέδειξε ότι οι παγκόσμιες αγορές αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία και ότι οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών έχουν επιπτώσεις για τις οικονομίες όλων των χωρών. Παράλληλα έδωσε το έναυσμα για τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων στον τρόπο λειτουργίας των αγορών τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Βρετανία.
Οκτ 27, 2007
http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=8081
Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2008
Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2008
Να χαρώ ή να κλάψω που θα πληρώσουν τα χρέη των πλουσίων οι φορολογούμενοι της Αμερικής;;;;; update 1
Ο... «σοσιαλισμός» των πλουσίων!
Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ
Τραπεζική κόλαση από χθες και στην Ευρώπη. Διάφορες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, σαν σύγχρονοι... «Ρομπέν των πλουσίων», αρπάζουν από τους κρατικούς προϋπολογισμούς τα ευρώ κατά δεκάδες δισεκατομμύρια και τα δίνουν για να σώσουν... τράπεζες.
Παίρνουν δηλαδή τα χρήματα των φορολογουμένων πολιτών, κατά τεκμήριο πρωτίστως των μισθωτών, και τα δίνουν στα... «λαμόγια» των χρηματιστηρίων, στους γιάπηδες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που τζογάριζαν σε άκρως ριψοκίνδυνα χρηματιστηριακά προϊόντα και έχασαν!
Παίρνουν τα χρήματα από τη φορολόγηση των εργαζομένων και τα δίνουν στα παράσιτα, τα οποία όσο κέρδιζαν τσέπωναν τα αμύθητα κέρδη και τώρα που το σύστημα καταρρέει εξαιτίας της απληστίας τους φωνάζουν ότι πρέπει να... κοινωνικοποιηθούν οι ζημιές τους και να τις πληρώσουμε όλοι οι υπόλοιποι!
Οσο για τις άθλιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες εκποιούν αδίστακτα κάθε κερδοφόρο επιχείρηση του δημόσιου τομέα στο όνομα του ιερού δόγματος των ιδιωτικοποιήσεων, εξίσου αδίστακτα σπεύδουν να... κρατικοποιήσουν (!) κάθε τράπεζα που χρεοκοπεί, να φορτώσουν δηλαδή στο κράτος τα ασύλληπτα χρέη της.
Πρόκειται για τις ίδιες κυβερνήσεις οι οποίες στριγκλίζουν και βροντούν εναντίον κάθε εργαζόμενου ή συνταξιούχου που ζητάει 50 ευρώ αύξηση και κατακεραυνώνουν την «επαίσχυντη συντεχνιακή νοοτροπία», που θα οδηγήσει σε «κατάρρευση την εθνική οικονομία» αν δοθεί το πενηντάρικο, αλλά που με απίστευτη ευκολία και εν ριπή οφθαλμού εκταμιεύουν 50 δισεκατομμύρια ευρώ για χάρη των απατεώνων τραπεζιτών!
Οι κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Βρετανίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου μπήκαν από χθες στον χορό είτε των κρατικοποιήσεων χρεοκοπημένων τραπεζών είτε της χορήγησης απεριόριστων δανείων με προνομιακούς όρους για να επιβιώσουν οι χρεοκοπημένες τράπεζες. Προφανώς θα ακολουθήσουν κι άλλες, καθώς θα αποκαλύπτεται καθημερινά η έκταση της «τραπεζικής φούσκας».
Από την άλλη πλευρά, η πολιτική ασυδοσίας του χρηματιστικού κεφαλαίου που ακολουθείται τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταστήσει τις κυβερνήσεις ομήρους των κολοσσιαίων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και του τυχοδιωκτισμού τους.
Τι να κάνει π.χ. πλέον η βελγική κυβέρνηση με την τράπεζα Φόρτις, που την άφησε να γιγαντωθεί πέρα από κάθε όριο; Αφού τρεις στους τέσσερις Βέλγους εξαρτώνται κατά κάποιο τρόπο από αυτήν (καταθέσεις, δάνεια, ασφάλειες κ.λπ.), μπορεί να την αφήσει να καταρρεύσει; Οι καταθέσεις στην τράπεζα αυτή ανέρχονται σε 215 δισεκατομμύρια ευρώ! Μπορεί να αφήσει να χαθούν; Θα γίνει επανάσταση!
«Εκπολιτίστε τον καπιταλισμό!» καλούσε προ δεκαημέρου η γερμανική εφημερίδα «Ντι Τσάιτ» με τον οκτάστηλο πρωτοσέλιδο τίτλο της. «Η απληστία και η μεγαλομανία έχουν οδηγήσει στο χειρότερο τραπεζικό κραχ εδώ και γενιές. Διακυβεύεται το οικονομικό μας σύστημα, αν δεν το ξανασκεφτούμε ριζικά» προειδοποιούσε με τους υπότιτλους.
Εδώ ακριβώς όμως βρίσκεται και το πρόβλημα. «Εκπολιτίζεται» άραγε ο σύγχρονος καπιταλισμός ή αυτές οι ακραία παρασιτικές εκδηλώσεις του δεν αποτελούν πλέον εκτροπές, αλλά την ίδια την ουσία του συστήματος στις σημερινές συνθήκες;
Μπορεί οι υποχρεωτικές κρατικοποιήσεις χρεοκοπημένων τραπεζών ή οι αναγκαστικές συγχωνεύσεις και απορροφήσεις στους κλάδους αυτούς να δίνουν μια μαύρη εικόνα αδυναμίας του σύγχρονου καπιταλισμού, αλλά, αν το δει κανείς ψυχρά, στις μαθηματικές του διαστάσεις, αδιαφορώντας για το αν μια τράπεζα μίκρυνε ή εξαφανίστηκε και μια άλλη γιγαντώθηκε, η ουσία είναι μία: τεράστια ποσά του κρατικού προϋπολογισμού μεταφέρονται στα ταμεία των τραπεζών!
Αυτό σημαίνει αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου για μια ακόμη φορά σε τεράστια κλίμακα, αφού μιλάμε για συνολικό ποσό που υπερβαίνει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Αναδιανομή υπέρ των... πλουσίων!
Αυτό το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, όσο και αν σε κάποιο τμήμα του καλυφθεί με την έκδοση πληθωρικού χρήματος σε ΗΠΑ και ΕΕ, σηματοδοτεί τη δραστική περικοπή δαπανών για την υγεία, την παιδεία, την κοινωνική πρόνοια, σηματοδοτεί τη χορήγηση λιγότερων, μικρότερων και ακριβότερων δανείων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στους ιδιώτες από τις εμπορικές τράπεζες - και όλα αυτά για να καλυφθούν οι ζημιές των τυχοδιωκτών τραπεζιτών απατεώνων...
ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Ιδεολογικό θράσος των ηγετών της ΕΕ
Βράζουν από αγανάκτηση οι πολίτες, όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά ακόμη και των ΗΠΑ, καθώς βλέπουν τις κυβερνήσεις να σπεύδουν να αρπάζουν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια από τα χρήματα των φορολογουμένων, για να τα δώσουν στους «τζογαδόρους» τραπεζίτες. Αυτό φοβίζει τους ηγέτες.
Η Μέρκελ έχει δηλώσει ότι ανησυχεί πως «οι προσπάθειες απαξίωσης του νεοφιλελευθερισμού της ελεύθερης αγοράς ίσως γίνουν όπλο στα χέρια της Αριστεράς». Ο Σαρκοζί χαρακτήρισε «ιστορικό λάθος» οποιαδήποτε «επιστροφή στην κοινοκτημοσύνη του παρελθόντος».
Αντί να προσπαθούν να κατευνάσουν τη δίκαιη οργή των λαών και να δουν πώς θα αποτρέψουν τη συνέχιση τέτοιων φαινομένων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν μήπως κληθούν να καταβάλουν το πολιτικό κόστος της κρίσης, στην οποία οδήγησαν οι επιλογές και η γραμμή των κυβερνήσεων.
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11826&subid=2&tag=8953&pubid=1660611
Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ
Τραπεζική κόλαση από χθες και στην Ευρώπη. Διάφορες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, σαν σύγχρονοι... «Ρομπέν των πλουσίων», αρπάζουν από τους κρατικούς προϋπολογισμούς τα ευρώ κατά δεκάδες δισεκατομμύρια και τα δίνουν για να σώσουν... τράπεζες.
Παίρνουν δηλαδή τα χρήματα των φορολογουμένων πολιτών, κατά τεκμήριο πρωτίστως των μισθωτών, και τα δίνουν στα... «λαμόγια» των χρηματιστηρίων, στους γιάπηδες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που τζογάριζαν σε άκρως ριψοκίνδυνα χρηματιστηριακά προϊόντα και έχασαν!
Παίρνουν τα χρήματα από τη φορολόγηση των εργαζομένων και τα δίνουν στα παράσιτα, τα οποία όσο κέρδιζαν τσέπωναν τα αμύθητα κέρδη και τώρα που το σύστημα καταρρέει εξαιτίας της απληστίας τους φωνάζουν ότι πρέπει να... κοινωνικοποιηθούν οι ζημιές τους και να τις πληρώσουμε όλοι οι υπόλοιποι!
Οσο για τις άθλιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες εκποιούν αδίστακτα κάθε κερδοφόρο επιχείρηση του δημόσιου τομέα στο όνομα του ιερού δόγματος των ιδιωτικοποιήσεων, εξίσου αδίστακτα σπεύδουν να... κρατικοποιήσουν (!) κάθε τράπεζα που χρεοκοπεί, να φορτώσουν δηλαδή στο κράτος τα ασύλληπτα χρέη της.
Πρόκειται για τις ίδιες κυβερνήσεις οι οποίες στριγκλίζουν και βροντούν εναντίον κάθε εργαζόμενου ή συνταξιούχου που ζητάει 50 ευρώ αύξηση και κατακεραυνώνουν την «επαίσχυντη συντεχνιακή νοοτροπία», που θα οδηγήσει σε «κατάρρευση την εθνική οικονομία» αν δοθεί το πενηντάρικο, αλλά που με απίστευτη ευκολία και εν ριπή οφθαλμού εκταμιεύουν 50 δισεκατομμύρια ευρώ για χάρη των απατεώνων τραπεζιτών!
Οι κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Βρετανίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου μπήκαν από χθες στον χορό είτε των κρατικοποιήσεων χρεοκοπημένων τραπεζών είτε της χορήγησης απεριόριστων δανείων με προνομιακούς όρους για να επιβιώσουν οι χρεοκοπημένες τράπεζες. Προφανώς θα ακολουθήσουν κι άλλες, καθώς θα αποκαλύπτεται καθημερινά η έκταση της «τραπεζικής φούσκας».
Από την άλλη πλευρά, η πολιτική ασυδοσίας του χρηματιστικού κεφαλαίου που ακολουθείται τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταστήσει τις κυβερνήσεις ομήρους των κολοσσιαίων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και του τυχοδιωκτισμού τους.
Τι να κάνει π.χ. πλέον η βελγική κυβέρνηση με την τράπεζα Φόρτις, που την άφησε να γιγαντωθεί πέρα από κάθε όριο; Αφού τρεις στους τέσσερις Βέλγους εξαρτώνται κατά κάποιο τρόπο από αυτήν (καταθέσεις, δάνεια, ασφάλειες κ.λπ.), μπορεί να την αφήσει να καταρρεύσει; Οι καταθέσεις στην τράπεζα αυτή ανέρχονται σε 215 δισεκατομμύρια ευρώ! Μπορεί να αφήσει να χαθούν; Θα γίνει επανάσταση!
«Εκπολιτίστε τον καπιταλισμό!» καλούσε προ δεκαημέρου η γερμανική εφημερίδα «Ντι Τσάιτ» με τον οκτάστηλο πρωτοσέλιδο τίτλο της. «Η απληστία και η μεγαλομανία έχουν οδηγήσει στο χειρότερο τραπεζικό κραχ εδώ και γενιές. Διακυβεύεται το οικονομικό μας σύστημα, αν δεν το ξανασκεφτούμε ριζικά» προειδοποιούσε με τους υπότιτλους.
Εδώ ακριβώς όμως βρίσκεται και το πρόβλημα. «Εκπολιτίζεται» άραγε ο σύγχρονος καπιταλισμός ή αυτές οι ακραία παρασιτικές εκδηλώσεις του δεν αποτελούν πλέον εκτροπές, αλλά την ίδια την ουσία του συστήματος στις σημερινές συνθήκες;
Μπορεί οι υποχρεωτικές κρατικοποιήσεις χρεοκοπημένων τραπεζών ή οι αναγκαστικές συγχωνεύσεις και απορροφήσεις στους κλάδους αυτούς να δίνουν μια μαύρη εικόνα αδυναμίας του σύγχρονου καπιταλισμού, αλλά, αν το δει κανείς ψυχρά, στις μαθηματικές του διαστάσεις, αδιαφορώντας για το αν μια τράπεζα μίκρυνε ή εξαφανίστηκε και μια άλλη γιγαντώθηκε, η ουσία είναι μία: τεράστια ποσά του κρατικού προϋπολογισμού μεταφέρονται στα ταμεία των τραπεζών!
Αυτό σημαίνει αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου για μια ακόμη φορά σε τεράστια κλίμακα, αφού μιλάμε για συνολικό ποσό που υπερβαίνει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Αναδιανομή υπέρ των... πλουσίων!
Αυτό το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, όσο και αν σε κάποιο τμήμα του καλυφθεί με την έκδοση πληθωρικού χρήματος σε ΗΠΑ και ΕΕ, σηματοδοτεί τη δραστική περικοπή δαπανών για την υγεία, την παιδεία, την κοινωνική πρόνοια, σηματοδοτεί τη χορήγηση λιγότερων, μικρότερων και ακριβότερων δανείων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στους ιδιώτες από τις εμπορικές τράπεζες - και όλα αυτά για να καλυφθούν οι ζημιές των τυχοδιωκτών τραπεζιτών απατεώνων...
ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Ιδεολογικό θράσος των ηγετών της ΕΕ
Βράζουν από αγανάκτηση οι πολίτες, όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά ακόμη και των ΗΠΑ, καθώς βλέπουν τις κυβερνήσεις να σπεύδουν να αρπάζουν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια από τα χρήματα των φορολογουμένων, για να τα δώσουν στους «τζογαδόρους» τραπεζίτες. Αυτό φοβίζει τους ηγέτες.
Η Μέρκελ έχει δηλώσει ότι ανησυχεί πως «οι προσπάθειες απαξίωσης του νεοφιλελευθερισμού της ελεύθερης αγοράς ίσως γίνουν όπλο στα χέρια της Αριστεράς». Ο Σαρκοζί χαρακτήρισε «ιστορικό λάθος» οποιαδήποτε «επιστροφή στην κοινοκτημοσύνη του παρελθόντος».
Αντί να προσπαθούν να κατευνάσουν τη δίκαιη οργή των λαών και να δουν πώς θα αποτρέψουν τη συνέχιση τέτοιων φαινομένων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν μήπως κληθούν να καταβάλουν το πολιτικό κόστος της κρίσης, στην οποία οδήγησαν οι επιλογές και η γραμμή των κυβερνήσεων.
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11826&subid=2&tag=8953&pubid=1660611
Να χαρώ ή να κλάψω που θα πληρώσουν τα χρέη των πλουσίων οι φορολογούμενοι της Αμερικής;;;;;
Γράφει o Ανδρέας Ανδριανόπουλος
www.andrianopoulos.gr
Είναι αδύνατον πια να μετρήσω τους ισχυρισμούς που κατά καιρούς έχω ακούσει για την κατάρρευση του νεοφιλελευθερισμού, της παγκοσμιοποίησης και τελευταία ολόκληρου πλέον του καπιταλισμού. Επιχαίροντες πολιτικοί, δημοσιογράφοι, καθηγητάδες και λογής αναλυτές είναι πια πεπεισμένοι πως ο εχθρός έχει εξοντωθεί. Και πως ήρθε η ώρα της αλήθειας. Του παγκόσμιου δηλ. θριάμβου του σοσιαλισμού και της εργατικής - κοινωνικής επανάστασης. Το ότι θα διαψευσθούν για μια ακόμη φορά δεν με χαροποιεί. Γιατί καταντάει μονότονο και βαρετό να συνθλίβονται οι ίδιες πάντα ιδεοληψίες και φαντασιώσεις. Η μοναδική διαφορά είναι πως από διάψευση σε διάψευση είμαστε ηλικιακά μεγαλύτεροι. Κατά τα άλλα τίποτε σχεδόν δεν αλλάζει. Το κακό είναι πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει η αντίθετη άποψη. Η λεγόμενη λαϊκή δεξιά διαφέρει από την αριστερά μοναχά στην αγάπη της για την βασιλεία, στην πεποίθησή της πως ο εμφύλιος του ‘44 - ‘46 ήταν συμμοριτοπόλεμος και πως η δικτατορία του ‘67 δεν ήταν και τόσο κακό πράγμα.
Σε όλα τα υπόλοιπα, ιδιαίτερα στην οικονομία, στις απλόχερες κι αδούλευτες βέβαια παροχές και στον κρατισμό, οι διαφορές είναι ασήμαντες. Ολοι λοιπόν συγκλονίζονται αρνητικά όταν η ελεύθερη οικονομία της αγοράς επιβιώνει και κυριαρχεί. Και ο τόπος βέβαια παρακμάζει. Πού βρίσκεται λοιπόν η σημερινή οικονομική «κρίση»; Αυξάνονται θεαματικά τα επιτόκια; Θυμίζω πως στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 είχαν ακουμπήσει το 20%. Και δεν είχε κινδυνεύσει ο κόσμος.
Σήμερα, φθάνουν δεν φθάνουν στο 6%. Μήπως μεγαλώνει απειλητικά η ανεργία; Oχι βέβαια. Τότε πως βρισκόμαστε σε κρίση, και καταρρέει, υποτίθεται, ο καπιταλισμός; Το μόνο που καταρρέει είναι η πρόσφατη εφεύρεση των «επενδυτικών τραπεζών» και οι οργανισμοί που χορηγούσαν δίχως ουσιαστικές εγγυήσεις στεγαστικά, στην κυριολεξία, θαλασσοδάνεια. Η κλασική καπιταλιστική συνταγή των αυτορυθμιζόμενων αγορών δηλώνει: Να τις αφήσετε να καταρρεύσουν. Εχει πρόβλημα καμία από τις γνωστές και μεγάλες τράπεζες; Κινδύνευσε ποτέ στην Αμερική η Bank of America, η Wells Fargo, η PNC Bank, η American Express; Η στη Βρετανία η Midlands, η Barclays, η Lloyds, η Westminster;
Ποιος είχε ακούσει ποτέ του τη Northern Rock, την Bradford and Brinkley, την Freddy Mac ή την Fenny Mae; Mοναχά οι καρχαρίες των παραγώγων και οι αποδέκτες των αεριτζήδικων οικιστικών δανείων. Οταν όμως παίζεις με την φωτιά οφείλεις να είσαι έτοιμος να δεχθείς και τα εγκαύματα. Δυσκολεύομαι να κατανοήσω γιατί ο μέσος φορολογούμενος θα πρέπει να επιβαρυνθεί για να γλιτώσουν οι μέτοχοι και οι επενδυτές των απίστευτα ριψοκίνδυνων προϊόντων στα οποία είχαν ποντάρει αγοράζοντάς τα από τις τράπεζες αυτές.
Και οι αγοραστές σπιτιών που συνομολογούσαν δάνεια με μοναδική εγγύηση την μελλοντικά εκτιμούμενη αυξημένη τιμή τους, πώς είναι δυνατόν να απαιτούν τώρα κρατική χρηματοδότηση;
Εξ άλλου όλοι γνωρίζουν πως τέτοια φαινόμενα είναι σχεδόν φυσιολογικά σε περιόδους μεγάλης ευημερίας. Ο καθηγητής Hyman Minsky (Stabilizing Unstable Economies) έχει με λεπτομέρεια περιγράψει πως κάτι τέτοιο συμβαίνει.
Πως «εκπλήσσονται» λοιπόν ακόμη και καθηγητές - αναλυτές στην Ελλάδα;
Γιατί, όμως, ευθύνεται ο καπιταλισμός για το σημερινό χάλι; Ομολογημένα το πρόβλημα ξεκίνησε από τη χρεοκοπία των δύο αμερικανικών πυλώνων έκδοσης στεγαστικών δανείων για τα χαμηλότερα εισοδήματα, των Freddy Mac και Fenny Mae.
Δύο οργανισμών δημιουργημένων από το Κογκρέσο για κοινωνικούς λόγους, που δούλευαν έξω από κάθε λογική ελεύθερης αγοράς. Και που βρίσκονταν κάτω από στενότατο κρατικό έλεγχο. Το Office of Federal Housing Enterprise Oversight είχε σαν αποκλειστική αποστολή τον έλεγχο της οικονομικής συμπεριφοράς αυτών των δύο «ειδικών» τραπεζών.
Η επίβλεψη όμως απέτυχε. Οπως συνήθως συμβαίνει σε κάθε κρατική λειτουργία. Και η χρεοκοπία ήλθε.
Το αμερικανικό Κογκρέσο είχε απόλυτο δίκιο που αρνήθηκε, κάτω από την γνήσια πίεση των απλών πολιτών, να εγκρίνει το αρχικό σχέδιο Πόλσον. Που στόχευε απλά στη διάσωση των παλιών του συντρόφων της Wall Street. Οσο για τη χρηματιστηριακή φρενίτιδα δεν κατανοώ γιατί υποδηλώνει κατάρρευση της καπιταλιστικής οικονομίας. Δεν έχει ακούσει κανείς για πανικούς και χρηματιστηριακές φοβίες;
Το βιβλίο του Charles P. Kindleberger, (Manias, Panics and Crashes: A History of Financial Crises) είναι best seller εδώ και οκτώ τουλάχιστον χρόνια. Τι είναι καινούργιο σε όλα αυτά; Πού ακριβώς βρίσκεται λοιπόν η κρίση; Κάποιοι κυνικά ισχυρίζονται πως οι αγορές δεν είναι σε θέση να αυτορυθμισθούν. Αρα, οι νεοφιλελεύθεροι αερολογούν.
Αλλά ποιος τις αφήνει να αυτορυθμισθούν, εφ’ όσον το κράτος σε πρώτη ευκαιρία αμέσως παρεμβαίνει;
Εφ’ όσον η κρατική παρέμβαση τελικά εγκριθεί τότε οι κίνδυνοι κατάρρευσης θα γίνουν ορατοί. Αν αφεθεί να λειτουργήσει η αγορά, τότε το σύστημα θα αυτό-ανανεωθεί. Το «κραχ» θα έλθει αν εγκριθούν από το αμερικανικό Κογκρέσο τα 800 τόσα δισ. δολάρια. Οπως και στη δεκαετία του ‘30, η οικονομική κατάρρευση προήλθε από την παρέμβαση του κράτους. Το ίδιο κινδυνεύει να γίνει και τώρα. Τα κονδύλια αυτά θα πλημμυρίσουν την αγορά, θα αυξήσουν τον πληθωρισμό, θα οδηγήσουν τα επιτόκια στα ύψη, θα πέσει η παραγωγή και θα αυξηθεί η ανεργία.
Η αμερικανική τότε κάμψη θα μεταφερθεί σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο (μείωση αμερικανικών εισαγωγών θα διαλύσει τις οικονομίες της Ασίας, ενώ η Ευρώπη θα δει τις εξαγωγές να συρρικνώνονται και την ανεργία να αυξάνει). Δεν θα φταίει τότε για την καταστροφή ο καπιταλισμός, αλλά η παρέμβαση του κράτους. Οπως το κέρδος λοιπόν είναι αποδεκτό στον καπιταλισμό, εξ ίσου δεκτές, ίσως και απαραίτητες, είναι και οι χρεοκοπίες. Μέσα από τις στάχτες της αποτυχίας αναδύεται το καινούργιο και μεταρρυθμιστικό. Η Αμερική αναδείχθηκε σε υπερδύναμη γιατί η οικονομική της φιλοσοφία οδηγούσε τις αποτυχημένες μεγάλες επιχειρήσεις του παρελθόντος στο νεκροταφείο. Η Ευρώπη παρέμεινε μικρή γιατί διατήρησε με διάφορα παρεμβατικά μέτρα στο προσκήνιο τις ίδιες οικονομικές δυναστείες από τον Μεσαίωνα σχεδόν μέχρι σήμερα. Ο,τι δεν αφήνεται να πεθάνει, δολοφονεί την ανανέωση.
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12338&subid=2&tag=9418&pubid=3379135
www.andrianopoulos.gr
Είναι αδύνατον πια να μετρήσω τους ισχυρισμούς που κατά καιρούς έχω ακούσει για την κατάρρευση του νεοφιλελευθερισμού, της παγκοσμιοποίησης και τελευταία ολόκληρου πλέον του καπιταλισμού. Επιχαίροντες πολιτικοί, δημοσιογράφοι, καθηγητάδες και λογής αναλυτές είναι πια πεπεισμένοι πως ο εχθρός έχει εξοντωθεί. Και πως ήρθε η ώρα της αλήθειας. Του παγκόσμιου δηλ. θριάμβου του σοσιαλισμού και της εργατικής - κοινωνικής επανάστασης. Το ότι θα διαψευσθούν για μια ακόμη φορά δεν με χαροποιεί. Γιατί καταντάει μονότονο και βαρετό να συνθλίβονται οι ίδιες πάντα ιδεοληψίες και φαντασιώσεις. Η μοναδική διαφορά είναι πως από διάψευση σε διάψευση είμαστε ηλικιακά μεγαλύτεροι. Κατά τα άλλα τίποτε σχεδόν δεν αλλάζει. Το κακό είναι πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει η αντίθετη άποψη. Η λεγόμενη λαϊκή δεξιά διαφέρει από την αριστερά μοναχά στην αγάπη της για την βασιλεία, στην πεποίθησή της πως ο εμφύλιος του ‘44 - ‘46 ήταν συμμοριτοπόλεμος και πως η δικτατορία του ‘67 δεν ήταν και τόσο κακό πράγμα.
Σε όλα τα υπόλοιπα, ιδιαίτερα στην οικονομία, στις απλόχερες κι αδούλευτες βέβαια παροχές και στον κρατισμό, οι διαφορές είναι ασήμαντες. Ολοι λοιπόν συγκλονίζονται αρνητικά όταν η ελεύθερη οικονομία της αγοράς επιβιώνει και κυριαρχεί. Και ο τόπος βέβαια παρακμάζει. Πού βρίσκεται λοιπόν η σημερινή οικονομική «κρίση»; Αυξάνονται θεαματικά τα επιτόκια; Θυμίζω πως στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 είχαν ακουμπήσει το 20%. Και δεν είχε κινδυνεύσει ο κόσμος.
Σήμερα, φθάνουν δεν φθάνουν στο 6%. Μήπως μεγαλώνει απειλητικά η ανεργία; Oχι βέβαια. Τότε πως βρισκόμαστε σε κρίση, και καταρρέει, υποτίθεται, ο καπιταλισμός; Το μόνο που καταρρέει είναι η πρόσφατη εφεύρεση των «επενδυτικών τραπεζών» και οι οργανισμοί που χορηγούσαν δίχως ουσιαστικές εγγυήσεις στεγαστικά, στην κυριολεξία, θαλασσοδάνεια. Η κλασική καπιταλιστική συνταγή των αυτορυθμιζόμενων αγορών δηλώνει: Να τις αφήσετε να καταρρεύσουν. Εχει πρόβλημα καμία από τις γνωστές και μεγάλες τράπεζες; Κινδύνευσε ποτέ στην Αμερική η Bank of America, η Wells Fargo, η PNC Bank, η American Express; Η στη Βρετανία η Midlands, η Barclays, η Lloyds, η Westminster;
Ποιος είχε ακούσει ποτέ του τη Northern Rock, την Bradford and Brinkley, την Freddy Mac ή την Fenny Mae; Mοναχά οι καρχαρίες των παραγώγων και οι αποδέκτες των αεριτζήδικων οικιστικών δανείων. Οταν όμως παίζεις με την φωτιά οφείλεις να είσαι έτοιμος να δεχθείς και τα εγκαύματα. Δυσκολεύομαι να κατανοήσω γιατί ο μέσος φορολογούμενος θα πρέπει να επιβαρυνθεί για να γλιτώσουν οι μέτοχοι και οι επενδυτές των απίστευτα ριψοκίνδυνων προϊόντων στα οποία είχαν ποντάρει αγοράζοντάς τα από τις τράπεζες αυτές.
Και οι αγοραστές σπιτιών που συνομολογούσαν δάνεια με μοναδική εγγύηση την μελλοντικά εκτιμούμενη αυξημένη τιμή τους, πώς είναι δυνατόν να απαιτούν τώρα κρατική χρηματοδότηση;
Εξ άλλου όλοι γνωρίζουν πως τέτοια φαινόμενα είναι σχεδόν φυσιολογικά σε περιόδους μεγάλης ευημερίας. Ο καθηγητής Hyman Minsky (Stabilizing Unstable Economies) έχει με λεπτομέρεια περιγράψει πως κάτι τέτοιο συμβαίνει.
Πως «εκπλήσσονται» λοιπόν ακόμη και καθηγητές - αναλυτές στην Ελλάδα;
Γιατί, όμως, ευθύνεται ο καπιταλισμός για το σημερινό χάλι; Ομολογημένα το πρόβλημα ξεκίνησε από τη χρεοκοπία των δύο αμερικανικών πυλώνων έκδοσης στεγαστικών δανείων για τα χαμηλότερα εισοδήματα, των Freddy Mac και Fenny Mae.
Δύο οργανισμών δημιουργημένων από το Κογκρέσο για κοινωνικούς λόγους, που δούλευαν έξω από κάθε λογική ελεύθερης αγοράς. Και που βρίσκονταν κάτω από στενότατο κρατικό έλεγχο. Το Office of Federal Housing Enterprise Oversight είχε σαν αποκλειστική αποστολή τον έλεγχο της οικονομικής συμπεριφοράς αυτών των δύο «ειδικών» τραπεζών.
Η επίβλεψη όμως απέτυχε. Οπως συνήθως συμβαίνει σε κάθε κρατική λειτουργία. Και η χρεοκοπία ήλθε.
Το αμερικανικό Κογκρέσο είχε απόλυτο δίκιο που αρνήθηκε, κάτω από την γνήσια πίεση των απλών πολιτών, να εγκρίνει το αρχικό σχέδιο Πόλσον. Που στόχευε απλά στη διάσωση των παλιών του συντρόφων της Wall Street. Οσο για τη χρηματιστηριακή φρενίτιδα δεν κατανοώ γιατί υποδηλώνει κατάρρευση της καπιταλιστικής οικονομίας. Δεν έχει ακούσει κανείς για πανικούς και χρηματιστηριακές φοβίες;
Το βιβλίο του Charles P. Kindleberger, (Manias, Panics and Crashes: A History of Financial Crises) είναι best seller εδώ και οκτώ τουλάχιστον χρόνια. Τι είναι καινούργιο σε όλα αυτά; Πού ακριβώς βρίσκεται λοιπόν η κρίση; Κάποιοι κυνικά ισχυρίζονται πως οι αγορές δεν είναι σε θέση να αυτορυθμισθούν. Αρα, οι νεοφιλελεύθεροι αερολογούν.
Αλλά ποιος τις αφήνει να αυτορυθμισθούν, εφ’ όσον το κράτος σε πρώτη ευκαιρία αμέσως παρεμβαίνει;
Εφ’ όσον η κρατική παρέμβαση τελικά εγκριθεί τότε οι κίνδυνοι κατάρρευσης θα γίνουν ορατοί. Αν αφεθεί να λειτουργήσει η αγορά, τότε το σύστημα θα αυτό-ανανεωθεί. Το «κραχ» θα έλθει αν εγκριθούν από το αμερικανικό Κογκρέσο τα 800 τόσα δισ. δολάρια. Οπως και στη δεκαετία του ‘30, η οικονομική κατάρρευση προήλθε από την παρέμβαση του κράτους. Το ίδιο κινδυνεύει να γίνει και τώρα. Τα κονδύλια αυτά θα πλημμυρίσουν την αγορά, θα αυξήσουν τον πληθωρισμό, θα οδηγήσουν τα επιτόκια στα ύψη, θα πέσει η παραγωγή και θα αυξηθεί η ανεργία.
Η αμερικανική τότε κάμψη θα μεταφερθεί σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο (μείωση αμερικανικών εισαγωγών θα διαλύσει τις οικονομίες της Ασίας, ενώ η Ευρώπη θα δει τις εξαγωγές να συρρικνώνονται και την ανεργία να αυξάνει). Δεν θα φταίει τότε για την καταστροφή ο καπιταλισμός, αλλά η παρέμβαση του κράτους. Οπως το κέρδος λοιπόν είναι αποδεκτό στον καπιταλισμό, εξ ίσου δεκτές, ίσως και απαραίτητες, είναι και οι χρεοκοπίες. Μέσα από τις στάχτες της αποτυχίας αναδύεται το καινούργιο και μεταρρυθμιστικό. Η Αμερική αναδείχθηκε σε υπερδύναμη γιατί η οικονομική της φιλοσοφία οδηγούσε τις αποτυχημένες μεγάλες επιχειρήσεις του παρελθόντος στο νεκροταφείο. Η Ευρώπη παρέμεινε μικρή γιατί διατήρησε με διάφορα παρεμβατικά μέτρα στο προσκήνιο τις ίδιες οικονομικές δυναστείες από τον Μεσαίωνα σχεδόν μέχρι σήμερα. Ο,τι δεν αφήνεται να πεθάνει, δολοφονεί την ανανέωση.
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12338&subid=2&tag=9418&pubid=3379135
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)